- TARENTUM
- I.TARENTUMara fuit, quae ludis solummodo saecularibus aperiebatur, aggestâque deinceps terrâ, usque in alterum saeculum occultabatur. Martialis, l. 10. Epigr. 63. v. 3.Bis mea Romanô spectata est vita Tarentô.II.TARENTUMvel TARENTUS, M. Graeciae urbs clarissima, Calabriae, quondam et Apuliae totiusque Calabriae caput; magnitudine et muris portuque nobilis, Flot. l. 1. c. 18. in intimo recessu sinus Tarentini a Tarante, Neptuni filio primum condita, a quo et nomen accepit: deinde a Partheniis Laconibus aucta, qui duce Phalantô illuc adventantes, expulsis incolis (ut Iustinus, l. 3. c. 4. scribit) eam tenuerunt, ab anno 1. Olymp. 18. iuxta Eusebium, vide supra Parthenius. Annibali se dedidit, sed a C. Fabio Max. An. 545. Urb. Cond. recepta est. Colonia Romana evasit, anno Urb. Cond. 631. Henricus IV. Imperator Ulhelmum, Tancredi filium, ad preces Sibyllae matris Principem Tarenti creavit, sed ne spes prolis esset, ademptâ virilitate, A. C. 1194. Postea Carolus Claudus, e captivitate hac lege dimislus est, ut Neapoli, Calabriâ, Apuliâ, et Tarentô contentus, siciliam, Sardiniamque Aragoniis cederet. A. C. 1288. Hinc Tatuntulis nomen, phalangioorum generi, quorum morsus solâ musicâ medicabilis est, Strab. l. 6. Liv. Iustin. loc. cit. Albert. descr. Italiae. Ostrea eius in pretio, A. Gellius. l. 7. c. 16. ut et sal candidissimus, suavissimusque, Plin. l. 31. c. 7. Patria Architae, et Pacuvii tumulô clara. Baudrando urbs fuit alias magnae Graeciae in Calabria, sub Salentinis, nunc in Terra Hydruntina, Archiepiscopalis cum arce permunita. Sita in peninsula, cum titulo Principatus. Portum habuit capacissimum, nunc fere corruptum, 32. milliar. a Brundusio in Occasum, 20. a Metaponto in Ortum, 90. a Iapygio promuntorio in Boream. Ampla et munita, cum valido praesidio Hispan. sed sensim deficit. Incolae Tarentini, qui cum Romanis aliquandiu bellum gesserunt: quibus cum pares non eslent, Pyrrhum Epirotarum Regem auxilio sibi acciverunt. Sunt qui Tarentum, non a Tarante Neptuni filio, sed a Sabinâ voce Tarentum deducant, quae illis mollesignificat, propterea quod in in agro Tarentino et nuces et lanae mollissimae provenirent. Locum luxui deditum fuisse innuunt Strabo et Eustath. qui τρυφην` illi tribuunt. Unde Horat. l. 2. Sat. 4. v. 34.Pectinibus patulis iactat se molle Tarentum.Idem l. 1. Ep. 7. ad Maecenatem, v. 44.——— Mihi iam non regia Roma,Sed vacuum Tibur placet, aut imbelle Tarentum.Iuvenalis, Satyr. 6. v. 298.Atque coronatum et petulans, madidumque Tarentum.Sidonius, Carm. 5.Ipsaque, quae petiis, trepidaverat uncta Tarentus.Lacedaemonium vocant Horat. l. 3. Carm. Od. 5. v. ult. et Ovid. l. 15. Met. v. 50. Hinc Tarentinus. Horat. l. 2. Ep. 1. v. 207.Lana Tarentino violas imitata veneno.Vide omnino clarissimum Cluverium, de Ital. Ant. p. 1229. et supra voce Taras, quae etiam in Tarentinorum nomismatibus occurrit. Addo, Herculeum cognominatum esse, quod Phalantus, eius conditor ex Her aclidis unus, et quidem ab Hercule octavus eslet. Hinc a Tarentinis Heraclea colonia nomen accepit, quum Polioeon vocaretur lonum tempore, qui, Lydorum impetium fugientes, illam prius tenuerant, et ante Ionas, Siris. Vide Salmas. ad Solin. p. 58. qui etiam de Tarentinis avellanis et castaneis non pauca habet, ubi, quid Διὸς βάλανον Graeci vocaverint, disquirit p. 662. et 663. Sed et scapis candelabrorum nobile Tarentum fuit. Plin. l. 14. c. 18. A' Tarento, medio aevo Tarentinus dictus est nummus aureus, quod ibi primum cusus. Bulla MS. Nicolai IV. ann. 3. de Censibus Eccles. Roman. Monasterium S. Nicolai de Calusis 1. Michaletum auri, quod valet 5. Tarentinos Regis. Postea voce contractâ Tarenus, item Taris, cuius apud Apulos et Siculos frequens usus olim, hodieque in Sicilia utraque et in Insul. Melita durat, vulgo tari. Et quidem Siculum tarenum respondere octo baroccis Romanis, sed Neapolitanum longe plus valere, legas apud Domin. Macrum in Hierolexico. Vide quoque Glossar. Car. du Fresne. Ut de Principatu Tarentino verbum addam, titulus hic tum primum emersit, cum Rogerius Siciliae Rex Simonem filium nothum eo moriens testamentô honestaret. Sed Gulielmus Rex legitimus filius hunc Simoni ademit, dicens, Ducatus Apuliae Tarentique et Capuae principatum legitimis tantum filiis concedi, ut est apud Palcaudum, p. 659. Postea Boemundus Tancredi filius, in heredii sortem, a fratre Rogerio Tarenti et Baris principatus nactus, Antiochiam quaque titulis adiecit: unde Principis axioma ad Galilaeae quoque seu Tiberiadis, in Regno Hierosolymitano, Dominos transiit, inde ad Achaiae et Moreae, in Imperio Constantinopolitano, sub Imperatorib. Francis, Dynastas delatum. Vide supra in voce Princeps.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.